Leed Sertifikası Nedir?
Leed Sertifikasının Türkçe olarak anlamı Çevreye Duyarlı Yapı Sertifikası’dır. Sadece Türkiye’de değil, dünya üzerinde bu şekilde anılmaktadır. Tüm yapı türleri için Leed Sertifikası’nı almak mümkündür. Tabii ki bu sertifikayı almak için belirlenen bazı değişik değerlendirme kıstasları vardır. Bunlara uyuyorsa her yapı için Çevreye duyarlı Yapı Sertifikası alınabilmektedir.
Her binanın farklı özelliği vardır ve özelliklerine göre dört farklı sertifika alabilirler. Bunlar LEED AP tarafından yapılan değerlendirmelere göre belirlenen seviyelerdir. Certified seviyesinde olanlar 40-49 puana sahiplerdir. Silver olanlar ise 50-59 puandadırlar. Gold seviyesinde olanların puanı 60-79 arasıdır. Platinum seviyesine ise ancak 80 ve üstü puana sahip olan binalar ulaşabilir.
Leed Sertifikası Kriterleri
Leed sertifikası almak için belli kriterler vardır ve belli aralıklarla bunlara güncelleme gelmektedir. Son güncelleme 2016 yılında yapılmıştır ve bu LEED v4 sistemi olarak geçmektedir. Leed v4 programında incelenen kıstaslar arasında ilk yeri sürdürülebilir araziler almaktadır. Daha sonra su verimliliği incelenir. Enerji ve atmosfer konusu en fazla puan getirecek olan kıstastır. Malzeme ve kaynaklar konusundan ortalama 13 puan gelmektedir. Yerleşim ve ulaşım ile iç mekân kalitesi de incelenen kıstaslar içerisinde yer alır. İnovasyon ve bölgesel öncelik kredileri en düşük puana sahip olsalar da incelenen diğer konular içerisinde bulunmaktadır. Tüm bu özelliklerin bir arada olması da bütünleştirici süreç olarak belirtilir. İncelenmesi gerekenlerin tüm özelliklerin hepsinden en yüksek puan alındığında toplam olası puan 110u bulmaktadır.
2006 yılında Leed sertifikası alınırken yukarıda sayılanlardan farklı olarak yerleşim ve ulaşım kıstası incelenmiyordu.
Binalar Leed Sertifikasını Nasıl Alırlar?
Leed sertifikası almak için gerekli tüm derecelendirmelerin sağlanması gerekmektedir. Ayrıca kayıt ve sertifika ücretinin de ödenmesi şarttır. Tüm belgeler tamamlandıktan sonra ilgili makamlara sunulur ve bu makamlar tarafından kabul edildikten sonra binalar LEED sertifikasına sahip olabilir.
Binaların her kategoride elde edeceği puanların belirlenmesi için farklı bir sistem izlenir. Sertifika almak için başvuran binalar için yerel kanunlarca veya çok sıkı hükümlere sahip kurumlarca incelenir. Bunları LEED metodolojisi, ASHRAE, ANSI, IESNA oluşturur. Bunların belirledikleri teorik altyapılar ile sertifika için başvuran binaların alt yapıları karşılaştırılır. LEED online tarafından oluşturulan bir web tabanlı iletişim sistemi mevcuttur. Süreç ilerlerken proje takımları ve GBCI inceleyicileri sürekli olarak buradan irtibat halinde olurlar.
GBCI üçüncü taraf onayından sorumludur ve sertifikayı sadece burası verebilir. LEED sertifikasyon süreç yönetimi için ise yardım alınabilecek kurumlar aracılığı ile de sürecin yönetimi hızlı bir şekilde sağlanabilmektedir.
Leed Sertifikası Almış Yapılar ve Avantajları
Türkiye’de Leed Sertifikası’nda Platinum seviyesine ulaşan bina Türkiye Müteahhitler Birliği Merkez Binası’dır. Bu sertifikaya sahip olan binaların kira getirisi ve satılma değerleri daha da yüksek olmaktadır. Sertifika sahibi olan binalar da şüphesiz ekonomiye ve ekolojik dengeye zarar vermeyen yapılar olmaktadır. Bu özellikteki yapıların artması ile birlikte enerji faturaları da azalmaya başlamıştır. Isıtma ve soğutma konusunda da ısının korunmasına ilişkin çok daha verimli sonuç alınacağından gereksiz enerji israfı yapılmamaktadır. Ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına uygun olan bu binalar için yeni enerji sistemlerinin kullanılabilmesi de ayrı bir avantajdır.
Çevreye uyumluluk kriterleri sağlanırken de alternatif malzeme ve uygulama teknikleri arayışı, teknolojik gelişmelerin yaşanmasına da zemin hazırlamaktadır. Ayrıca tasarım noktasında da farkındalık yaratan oluşumların yapıldığı da gözlenmektedir. Bu binalar hem görsel hem de işlev olarak çok iyi bir seviyeye sahip olacak şekilde inşa edilmektedir.
